Fokken

Gezondheidstesten bij raskatten

Wat erbij komt kijken:

• Gezondheidstesten bij raskatten
  
• Inventarisatie gezondheidskenmer
  Welke testen zijn bij de NVvK verplicht?
• Welke tests raden wij nog meer aan?

Gezondheidstesten bij raskatten

De NVvK hecht er belang aan dat haar leden op een verantwoorde manier fokken met hun dieren. Dit houdt in dat fokkerleden er naar streven om zo gezond mogelijke dieren te fokken. Om dit te bevorderen heeft de NVvK een Gezondheids- en Welzijnsreglement (link) geschreven. De NVvK heeft een aantal tests verplicht gesteld, maar raadt al haar fokkerleden aan om zich niet tot de verplichte tests te beperken.

Inventarisatie Gezondheidskenmerken

Als handvat voor onze fokkerleden hebben wij gezamenlijk met LimbraCatClub het ‘Inventarisatieformulier Gezondheidskenmerken’ (LINK) ontwikkeld. Op dit formulier kan de dierenarts eenvoudig aangeven of sprake is van één of meerdere kenmerken die aanwijziging kunnen zijn voor gezondheidskenmerken. Dit formulier is per 1 juli 2022 verplicht voor alle katten die worden ingezet voor de fok.

Welke testen zijn bij de NVvK verplicht?

• Kattenaids en kattenleukemie (FIV/FELV)

Feline Immunovirus (FIV), ook wel kattenaids genoemd, en Feline-Leukemie Virus (FELV), kattenleukemie, zijn zeer besmettelijke, ernstige ziektes bij katten. Deze virussen zijn overdraagbaar door lichaamsvocht, bijvoorbeeld door seksueel contact. Ook vechtende katten, of katten die elkaar wassen kunnen deze virussen onderling verspreiden. Tegen kattenaids en -leukemie bestaat geen behandeling. Het is daarom belangrijk om alleen te fokken met dieren die hier vrij van zijn. Het is daarom verplicht om op aanwezigheid van deze ziektes te testen.

• Navelbreuk

Een navelbreuk heeft doorgaans geen nadelig effect op de levenskwaliteit van een kat. Echter door te fokken met dieren met een navelbreuk bestaat de kans dat dit defect zich gaat verergeren. Dit kan betekenen dat er kittens worden geboren waarbij de buik in het geheel niet gesloten is, en waarbij de ingewanden zich buiten de buikholte bevinden. Ook kan een navelbreuk bij poezen complicaties veroorzaken tijdens de zwangerschap en bevalling. Het is daarom niet toegestaan om te fokken met dieren met een navelbreuk.

• Monorchidie en kryptorchidie

Doorgaans dalen bij katers de teelballen in voordat zij 8 maanden oud zijn. De ballen zijn dan duidelijk voelbaar in de balzak. Een enkele keer gebeurt het dat één of beide ballen niet indalen. De ontbrekende bal kan zich in de lies bevinden, maar ook nog in de buikholte. Dit kan onvruchtbaarheid veroorzaken, maar ook complicaties bij bijvoorbeeld een castratie. Omdat dit fenomeen waarschijnlijk erfelijk is, is het niet toegestaan om met katers te fokken waarbij niet beide teelballen zijn ingedaald.

• Doofheid bij witte katten

Het W-gen, dat er voor zorgt dat een kat geheel wit wordt, kan zorgen voor doofheid bij witte katten. Zeker niet elke witte kat is doof, maar de kans op (aangeboren) doofheid is bij witte katten wel vele malen groter dan bij niet-witte katten. Het is daarom niet toegestaan om twee geheel witte dieren met elkaar te kruisen en het is eveneens niet toegestaan om te fokken met dieren waarbij doofheid is vastgesteld. Via een BAER-test kan worden vastgesteld of hier sprake van is. De BAER-test is dan ook verplicht voor witte dieren.

Welke tests raden wij nog meer aan?

• HCM

HCM oftewel Hypertrofe Cardiomyopathie is een hartafwijking waarbij de wand van de hartspier verdikt is. Hiervoor moet het hart harder kloppen om bloed rond te pompen, met als gevolg dat de wand nog dikker wordt. Er zijn verschillende vormen van HCM, ernstig en minder ernstig, aangeboren en niet-aangeboren, maar het is een dusdanig ernstig ziektebeeld dat het afgeraden wordt om te fokken met een dier dat HCM heeft of daarvan verdacht wordt.

De NVvK raadt al haar fokkerleden dan ook aan om fokdieren regelmatig te laten onderzoeken op HCM middels een echo bij een daarin gespecialiseerde dierenarts. Een HCM-onderzoek via een DNA-test biedt naar de mening van de NVvK onvoldoende zekerheid, omdat er nog teveel onbekend is over HCM en de vererving daarvan.

• PKD

PKD, oftewel Polycystic Kidney Disease is een afwijking waarbij er cystes vormen in de nieren. Het wordt afgeraden om te fokken met een kat met PKD en de NVvK raadt haar fokkerleden dan ook aan om fokdieren regelmatig te laten onderzoeken middels een echo bij een daarin gespecialiseerde dierenarts.

• PL

Patella Luxatie is een aandoening waarbij de knieschijf niet goed op de plaats gehouden wordt en van zijn plaats schiet bij bepaalde bewegingen. Dit veroorzaakt pijnklachten en slijtage. Hoewel PL met name bij de grotere kattenrassen een probleem is, kan het bij ieder ras voorkomen. PL kan erfelijk zijn en het wordt dan ook afgeraden om te fokken met een kat waarbij PL is vastgesteld. Een onderzoek naar PL kan door iedere dierenarts gedaan worden bij de jaarlijke controle. Wij raden dan ook iedere fokker aan dit bij fokdieren te laten onderzoeken.

Over de auteur